Schenking
Uw bezittingen vóór uw overlijden schenken aan uw dierbaren
U wil graag uw (klein)kinderen graag steunen en hen bijvoorbeeld een geldbedrag schenken? Dat is een goed idee. Waarom dat zo is en wat er allemaal bij komt kijken, vertellen we u hieronder.
Waarom een schenking?
- U kunt u een schenking perfect timen, bijvoorbeeld wanneer uw kinderen, kleinkinderen of andere dierbaren uw steun het best kunnen gebruiken.
- U bepaalt u helemaal zelf (binnen bepaalde grenzen) aan wie u schenkt, wat niet altijd het geval is bij een nalatenschap.
- Uw (klein)kind ontvangt uw (klein)kind (zo goed als) het volledige bedrag. De ontvanger van een schenking betaalt immers geen erfbelasting of successierechten. In sommige gevallen is die de fiscus wel een schenkbelasting verschuldigd (zie “tarieven”), maar die is doorgaans voordeliger dan successierechten.
Kortom, schenken is een verstandige zet.
Roerende goederen schenken
In volle eigendom
U kunt roerende goederen schenken in volle eigendom zonder tussenkomst van een notaris.
Een zelf opgemaakte brief, die best per aangetekend schrijven wordt verzonden, waarin u bevestigt wat u wil schenken en na overdracht van de goederen een bedankingsbrief van de begiftigde, eveneens per aangetekend schrijven, volstaat. Deze documenten zijn noodzakelijk, want zowel de intentie tot schenken als de aanvaarding moeten uitdrukkelijk aanwezig zijn om te kunnen spreken van een schenking.
Juwelen of kunst kunt u fysiek overdragen. Dat heet dan een handgift. Geld of effecten op een effectenrekening kunt u via de bank overschrijven. Dat heet een bankgift.
Na de schenking beslist u zelf of u de schenking al dan niet laat registreren. De registratie is niet verplicht.
- Laat u de schenking niet registreren, dan wordt er geen schenkbelasting betaald.
- Echter, wanneer u als schenker binnen de drie jaar zou overlijden, dan komen de geschonken goederen alsnog in uw nalatenschap en is de erfbelasting van toepassing.
- Laat u de schenking wel registreren, dan moet er schenkbelasting betaald worden. De geschonken roerende goederen vallen in dit geval niet meer in de nalatenschap, ook niet wanneer u binnen de drie jaar overlijdt.
- In de praktijk wil dit zeggen dat u een schenking van roerende goederen enkel laat registreren wanneer er een grote kans is dat u binnen de drie jaar overlijdt.
Met voorbehoud van vruchtgebruik
Gelden of effecten (roerende goederen) schenken in blote eigendom/vruchtgebruik kan enkel via een notariële akte. Deze akte wordt door de notaris geregistreerd en schenkingsrechten moeten worden betaald.
Wat is vruchtgebruik?
Volle eigendom kan uiteenvallen in blote eigendom en vruchtgebruik. Vruchtgebruik is een zakelijk en tijdelijk recht, waarbij een persoon (de vruchtgebruiker) andermans zaak mag gebruiken en de vruchten ervan verwerft.
Zo mag de vruchtgebruiker bijvoorbeeld:
- de woning die hij in vruchtgebruik heeft bewonen of de woning verhuren en de huurgelden opstrijken;
- de intresten van een spaarrekening, kasbon, ... of de dividenden van effecten innen.
Het recht dat aan de blote eigenaar blijft toebehoren, noemt men de blote eigendom.
Einde van het vruchtgebruik:
Het vruchtgebruik is een tijdelijk recht: vroeg of laat moet het eindigen en zal de blote eigenaar de volle eigendom verwerven en dus volle eigenaar worden van de geschonken goederen. Vruchtgebruik kan enkel eindigen door het overlijden of de verzaking (= een schriftelijke verklaring dat de vruchtgebruiker afstand doet van zijn recht op de vruchten) van de vruchtgebruiker.
Contacteer uw Crelan-agent
Wilt u roerende goederen schenken in volle eigendom? Dan stelt uw Crelan-agent graag voor u een bankgift op. Onderaan deze pagina vindt u enkele tips ter voorbereiding van uw bezoek.
Onroerende goederen schenken
Als u een onroerend goed wilt wegschenken, zoals een huis, appartement of bouwgrond, dan moet u contact opnemen met een notaris. Een onroerend goed schenken kan enkel mits notariële akte.
De notaris zal de akte laten registreren. Bijgevolg is er altijd schenkbelasting verschuldigd. Anders dan bij roerende goederen, moet u hier wel nog rekening houden met de termijn van drie jaar. Als u binnen de drie jaar overlijdt, wordt de waarde van het onroerend goed alsnog meegeteld in de erfenis maar er wordt geen erfbelasting meer op geheven.
Een onroerend goed wegschenken doet u dus best wanneer uw levensverwachting nog langer is dan drie jaar.
Voorwaarden koppelen aan de schenking
Een schenking is onherroepelijk, maar u kunt wel voorwaarden koppelen aan de schenking.
Enkele voorbeelden:
- Schenking van uw woning onder voorbehoud van vruchtgebruik. U kunt dan zolang u leeft gebruik blijven maken van de woning om erin te blijven wonen of om het te verhuren.
- Schenking van een perceel grond aan kind A, op voorwaarde dat die een geldbedrag overmaakt aan kind B.
- Schenking met een beding van terugkeer bij vooroverlijden van de begiftigde.
Voorwaarden kunnen een nuttig instrument zijn om bij een schenking de vrede in de familie te bewaren, maar extreme eisen zijn contraproductief. Vraag daarom altijd raad aan uw notaris.
Tarieven
Schenkingbelasting is een bevoegdheid van de Gewesten. Om uit te maken welk gewest bevoegd is, moet er gekeken worden naar de woonplaats waar de erflater de laatste 5 jaar van zijn leven heeft gewoond (fiscale woonplaats genaamd).
- Vlaamse en Brusselse Gewest
- Waalse Gewest:
Contacteer uw Crelan-agent
Maak samen met de begiftigde(n) een afspraak
Wilt u een deel van uw banktegoeden of effecten aan uw dierbaren schenken? Neem dan eerst contact op met uw Crelan-agent. Hij zorgt voor de nodige formaliteiten en regelt de praktische overdracht van het geld of van de effecten.
Best is dat u samen met de begiftigde(n) een afspraak maakt voor een gesprek met uw Crelan-agent. Zo kunt u met alle betrokkenen in het agentschap rustig de praktische details doornemen.
Waar u op voorhand al eens over moet nadenken
- Hebt u een huwelijkscontract? En wat staat er in vermeld?
- Bent u enige eigenaar van de goederen, of komen deze uit het gemeenschappelijk vermogen?
- Welke familieband hebt u met de begiftigde? Is de begiftigde meerderjarig of minderjarig?
- Is de schenking bedoeld als een voorschot op de erfenis, of wilt u dat ze buiten het erfdeel van de begiftigde valt? (tenzij anders vermeld, geldt het principe “als voorschot op erfenis” indien u schenkt aan erfgenamen in rechte lijn)
- Stel dat de begiftigde voor u overlijdt, wilt u dan dat de goederen terug naar u keren? (optioneel of conventioneel beding van terugkeer)
Vraag advies aan uw notaris
We raden u zeker ook aan om advies in te winnen bij de notaris, in het bijzonder wanneer:
- u onroerende goederen wilt schenken (dit moet altijd per notariële akte)
- u roerende goederen wilt schenken met voorbehoud van vruchtgebruik
- om zekerheid te verkrijgen over het bedrag dat u maximaal kunt schenken zonder de reservataire erfgenamen te benadelen
- de begiftigde geen wettelijke erfgenaam is (vb. stiefkind)
- u voorwaarden wenst te koppelen aan een schenking
- u een huwelijkscontract, globale erfovereenkomst of testament wenst op te maken
- vragen i.v.m. het aanvaarden of weigeren van een erfenis
